Begeleiding Startende Leraren – Regio Utrecht

Nieuws

Het belang van schoolleiders voor startende leraren

Schoolleiders zijn voor startende docenten belangrijk. Zij zijn degenen die de visie op het personeelsbeleid dragen en dat – vaak achter de schermen en samen met de schoolopleiders – vormgeven. Schoolcultuur, visie op begeleiding, teamprofessionalisering en roostering, en lesgeven en werkdruk zijn componenten die met dat personeelsbeleid samenhangen.

Schoolcultuur

Schoolleiders kunnen er mede voor zorgen dat startende leraren zich welkom voelen op de school en dat zij de school ervaren als een veilige omgeving waarbinnen geleerd kan worden en mag worden. Daarbij helpt een collegiaal team dat belangstellend en gastvrij is en gewend is om met elkaar in gesprek te zijn over onderwijs. Startende docenten kunnen het erg waarderen – zo horen wij – als schoolleiders actief en zichtbaar belangstellend zijn en deze belangstelling voor hen vast kunnen houden.

Visie op de begeleiding van startende leraren

Een school wordt aantrekkelijker voor aankomende en startende leraren als er gesproken wordt over de visie van de school op de begeleiding van startende leraren. Startende leraren weten graag wat ze mogen verwachten. Ze zijn benieuwd naar hoe ze opgevangen worden in hun eerste jaar en wat hun ontwikkelingsmogelijkheden zijn op school. Zijn er voldoende mogelijkheden om van en met elkaar te leren? Zijn er begeleidingsplannen waarin begeleiding en beoordeling goed geregeld zijn? En hebben ze ook daadwerkelijk voldoende tijd en ruimte om veilig in te groeien in de school?

Uit onderzoek blijkt dat het een aantal jaren duurt voordat leraren voldoende ervaring hebben om zich volledig van hun pedagogisch-didactische rol te kwijten. Daarom is het belangrijk dat de begeleiding niet stopt als er voldoende orde heerst, maar juist verder gaat, ook in het tweede en derde jaar. Het helpt als de begeleiding zo snel mogelijk op professionele ontwikkeling is gericht en minder op het oplossen of voorkomen van problemen.

Teamprofessionalisering en roostering

Op een aantal scholen vindt in het kader van het project Lesson study plaats. Een veelbelovende profesionaliseringsmethode waarmee startende en ervaren leraren samen lessen ontwerpen en evalueren vanuit de leerresultaten van leerlingen (zie ook deze blog van  Felix van Vugt). Essentieel is dat leraren de ruimte krijgen om bij elkaar te komen. We zien dat dat makkelijker gaat op scholen  waar leraren hiervoor gezamenlijk uitgeroosterd worden. De betrokkenen laten weten dat ze daardoor waardering voelen voor wat ze doen. De schoolleiding laat immers zien dat ze professionaliseringsactiviteiten belangrijk vindt.

Lesgeven en werkdruk

Van veel startende leraren horen we dat onderwijs erg leuk is, maar dat het werk hen soms erg in beslag neemt en dat de druk (te) groot is. Lesgeven is gewoon een hele klus. Daarbij gaat het om de piekbelasting die sommigen zwaar vinden, maar ook om zaken die vooral startende leraren erg veel tijd kosten, zoals het voorbereiden van lessen en het ontwerpen en nakijken van toetsen.

Ook kost het omgaan met verschillen tussen leerlingen veel energie. Uit onderzoek blijkt dat het behoorlijk wat ervaring vergt voordat een leraar dit in de vingers heeft. We zien dat schoolleiders kunnen helpen door te zorgen voor bekwame schoolopleiders en vakcoaches die voldoende tijd hebben voor de begeleiding. In de cao is afgesproken dat startende leraren een werkdrukvermindering krijgen van 20% in het eerste jaar en 10% in het tweede jaar. Als dit goed wordt vormgegeven, dan krijgen startende leraren meer mogelijkheden om hun weg binnen het complexe leraarsberoep te vinden.

Subsidie 

Het ministerie van OCW stelt aan de school € 2.000,- ter beschikking per deelnemende startende leraar. Dit bedrag is bedoeld om (een deel van) de begeleiding en de versteviging en uitbreiding van het begeleidingstraject mogelijk te maken.

Op bezoek bij deelnemende scholen

In het voorjaar van 2016 bezoeken wij de scholen die dit schooljaar zijn gestart in het project. We gaan dan met schoolleiders en schoolopleiders in gesprek over hoe het project op de school vorm krijgt, wat positieve punten zijn en wat aandachtspunten zijn. Alle scholen die we bezoeken ontvangen een kort rapport met de resultaten. Mede aan de hand van deze gesprekken zullen we voor het schooljaar 2016-2017 waar nodig aanpassingen doen.

Ko Melief – projectleider Een sterk begin