Honderd dagen interview met starters

Steeds meer bedrijven, organisaties en scholen houden na honderd dagen een interview met een nieuwe collega. Waarom na honderd dagen? Uit traditie komt dit overeen met de proeftijd van drie maanden. En na honderd dagen hebben nieuwe medewerkers voldoende meegemaakt om iets te kunnen zeggen over hun werkomgeving en kunnen zij nog met een redelijk afstandelijke en objectieve blik iets zeggen over de cultuur, gewoontes, sfeer en processen. 

Ook het Trajectum College hield een honderd dagen interview met starters. Zeven starters  werden uitgenodigd om tijdens een etentje hun ervaringen en indrukken na honderd dagen te delen met de schoolleiding en schoolopleider.

Samen met Anja Ossenblok (Hogeschool Utrecht, trainer van schoolopleiders en ontwerper van het honderd dagen interview voor het inductietraject voor startende docenten) en Jeanette van Heeringen (Trajectum College,  schoolopleider) blikte ik terug op dit interview en bespraken we de vorm en opbrengsten.

Vanwaar het idee om een honderd dagen interview te houden?

Jeanette: De schoolleiders en ik waren erg benieuwd hoe starters onze school en het inductietraject ervaren. Bewust hebben we een informele setting buiten de school gekozen, omdat wij duidelijk wilden maken dat wij graag feedback van hen wilden en het niet om een beoordeling ging.

We hebben gekozen voor een gesprek met meerdere starters tegelijk. We denken dat het dan veiliger is voor starters. Ze kunnen elkaar bijvallen of hun mening nuanceren. Door het gesprek met elkaar gaat het meer om de ervaring en bevinding en niet om hun functioneren.

Hoe vonden de starters het?

Jeanette: ‘De starters vonden het interview superleuk. Ze vonden dat ze gehoord werden, er tijd voor elkaar was, dat ze gezien werden door het management en dat ze in beeld waren.’

Wat levert het op?

Jeanette: ‘In korte tijd komt verrassende informatie naar boven die je dus anders niet zou horen. Zo bleek de vakgroep heel bepalend te zijn. Duidelijk werd dat er grote verschillen waren tussen de vakgroepen en de manieren van coaching.

De starters vonden de start op de school een warm bad. Het wordt erg gewaardeerd dat er foto’s van starters en stagiaires in de docentenkamer hangen en dat collega’s uit zichzelf naar de starters toekomen. Collega’s zijn voor de starters heel belangrijk.

De werkdruk wordt verschillend  ervaren. De één ervaart werkdruk bij de toetsen, de ander bij veel verschillende klassen en weer een ander vindt het vervelend om in verschillende lokalen te moeten lesgeven. Hier valt nog iets te verbeteren.

De starters vinden het prettig dat ze niet betutteld worden en vinden het positief dat zij worden gevraagd voor nieuwe activiteiten, zoals de vakschool. Ruimte voor eigen invulling vinden zij belangrijk en een zekere mate van vrijheid wordt gewaardeerd. Verder gaven de starters als tip dat een dagje meelopen met een klas of collega waardevol is. ‘

Hoe vermijd je sociaal wenselijke antwoorden?

Anja: ‘Door open vragen te stellen en te vragen naar persoonlijke ervaringen en indrukken kun je vermijden dat starters sociaal wenselijke antwoorden geven. En het helpt ook als er niet geoordeeeld wordt over opmerkingen die starters maken, maar dat die juist serieus worden genomen.‘

Kunnen jullie voorbeelden geven van vragen die je stelt?

Anja en Jeanette onderstrepen beiden dat het gaat om vragen over wat gevoeld, ervaren en gezien wordt. De volgende voorbeelden geven zij:

• Wat maakt dat je na twee jaar hier nog wel of niet meer werkt?
• Wat maakt dat je opziet tegen de dag?
• Wanneer ga je fluitend naar je werk?
• In hoeverre ervaar je dat er fouten gemaakt mogen worden?
• Wanneer worden successen gevierd?
• Welke situaties vond je hartverwarmend/heb je als hartverwarmend ervaren?
• Op welke manier wordt er gesproken over leerlingen of over ouders?
• Waaraan zie je de pedagogische visie van de school?
• Waarover wordt gesproken in de docentenkamer?
• Is er humor: waar wordt over gelachen?
• Kom je cynisme tegen?

Het helpt om naar concrete voorbeelden te vragen en ervaringen van starters in de docentenkamer kunnen veel zeggen over de cultuur op de school.

Wat is met de antwoorden uit het honderd dagen interview gedaan?

Jeanette vertelt dat er nagedacht moet worden over een terugkoppeling naar de starters en het team. Positief is dat de starters de inductie over het algemeen positief vinden  en dat de starters zich opgenomen voelen in het team. En starters zijn zelf een goede spiegel voor de school.

Anja stelt dat je het honderd dagen interview kunt zien als een feedbackinstrument en een manier om de cultuur en ongeschreven regels grijpbaar te maken en eventueel te beïnvloeden. De starter is nog niet helemaal deel geworden van de cultuur en kan nog met redelijke afstand hierover in gesprek gaan en belangrijke inzichten delen.

Anja gaat voor het inductietraject het honderd dagen interview verder uitwerken zodat andere scholen het instrument ook kunnen gebruiken. De ervaringen van Trajectum College worden hierin meegenomen.

Monique van de Laarschot