Door middel van praktijkonderzoek zoekt de startende leraar op onderzoeksmatige wijze naar oplossingen voor problemen waar hij/zij in de praktijk tegenaan loopt (Fox, Muccio, White & Tian, 2015). Praktijkonderzoek kan individueel verricht worden, onder begeleiding van de schoolopleider of vakgroepbegeleider of in groepsverband.

Praktijkonderzoek kent verschillende fasen:

1. probleemstelling formuleren
2. onderbouwing van het probleem/zoeken naar verklaringen
3. inventariseren mogelijke oplossingsstrategieën
4. oplossingsstrategieën inzetten
5. resultaten beschrijven

Het doen van praktijkonderzoek neemt veel tijd in beslag. Een voorwaarde voor de uitvoering hiervan is dan ook dat de leraar zijn dagelijkse lespraktijk globaal op orde heeft. Wanneer bijvoorbeeld het klassenmanagement op orde is, heeft de leraar meer tijd en energie om te besteden aan zijn of haar professionele ontwikkeling. De leraar is dan uit de ‘overlevingsfase’ (Katz, 1972). Het is hierom aan te raden te starten met praktijkonderzoek in het tweede of derde beroepsjaar.

Praktijkonderzoek en effectieve inductie

Feiman-Nemser (2001) heeft onderzoek gedaan naar de centrale taken van inductietrajecten. Eén van deze centrale taken is dat leraren leren van hun praktijk op basis van onderzoek. Dit betekent dat startende leraren verwarring leren omzetten in vragen, verschillende dingen uitproberen en het effect ervan onderzoeken. In het onderzoek van Fox, Muccio, White en Tian (2015) komt naar voren dat cursussen over praktijkonderzoek en het doen van praktijkonderzoek de professionele ontwikkeling van leraren bevorderd.

Literatuur

• Feiman-Nemser, S. (2001). From preparation to practice: Designing a continuum to strengthen and sustain teaching. The Teachers College Record,103(6), 1013-1055.
• Fox, R. K., Muccio, L. S., White, C. S., & Tian, J. (2015). Investigating advanced professional learning of early career and experienced teachers through program portfolios. European Journal of Teacher Education, 38(2), 154-179. doi: 10.1080/02619768.2015.1022647
• Katz, L. G. (1972). Developmental stages of preschool teachers. The Elementary School Journal, 50-54.